Chánh án Nguyễn Hoà Bình và Chánh án Cộng hòa Czech

Thực hiện Kế hoạch đối ngoại của TAND năm, nhận lời mời của Chánh án Cộng hòa Czech, Cộng hòa Hungary và Liên bang Nga, Đồng chí Nguyễn Hòa Bình, Bí thư trung ương Đảng, Chánh án TANDTC dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao TANDTC sang thăm và làm việc tại Czech, Hungary và Nga. Mục đích chuyến thăm là tìm kiếm cơ hội thiết lập quan hệ hợp tác với Tòa án tối cao (TATC) Czech, thực hiện Biên bản ghi nhớ hợp với TATC Hungary và Nga. 

Trong phiên hội đàm đầu tiên giữa Chánh án hai nước,  Chánh án Czech chào mừng đoàn, thể hiện mong muốn xây dựng quan hệ hợp tác giữa hai TATC hai nước. Chánh án Czech giới thiệu sơ bộ về tổ chức và hoạt động của hệ thống Tòa án Czech. Hệ thống tòa án Czech gồm 4 cấp là huyện, tỉnh, Tòa án cấp cao và Tòa án tối cao. TATC Czech có 66 thẩm phán, 1/3 chuyên về hình sự, còn lại chuyên về dân sự, thương mại và các loại vụ án khác. Nhiệm vụ của TATC là thống nhất quan điểm pháp luật, đưa ra án lệ. TATC xét xử bằng Hội đồng 3 Thẩm phán. Trong trường hợp quyết định của Hội đồng khác với án lệ trước đó, phải đưa vụ án ra xét xử bằng Đại hội đồng 27 Thẩm phán, trong đó có 9 Thẩm phán chuyên về hình sự. Số lượng án giám đốc thẩm hằng năm không nhiều (8000-9000 vụ/năm), chỉ xem xét những vụ án đáp ứng các điều kiện nhất định. Một số lượng lớn cán bộ của Tòa án tối cao là các thẩm phán cấp thấp hơn, giúp Tòa án tối cao giải quyết khối lượng công việc rất lớn. Đồng thời, họ là nguồn bổ nhiệm Thẩm phán Tòa án tối cao.

Chánh án TANDTC  cảm ơn sự tiếp đón, ủng hộ việc hai TATC hai nước cần xây dựng mối quan hệ hợp tác. Chánh án TANDTC nhắc lại lịch sử mối quan hệ truyền thống giữa hai nước, cảm ơn sự ủng hộ mà Chính phủ và nhân dân Czech dành cho Việt Nam từ trước tới nay, nhấn mạnh sự phát triển tốt đẹp gần đây trong quan hệ hợp tác. Trong bối cảnh cộng đồng người Việt Nam tại Czech tương đối đông, được công nhận là một dân tộc thiểu số, quan hệ hợp tác đầu tư, giao lưu giữa hai nước đang dần dần phát triển, việc tăng cường hợp tác giữa các cơ quan tư pháp hai nước là rất cần thiết. Chánh án TANDTC giới thiệu sơ bộ về một số thành tựu cải cách tư pháp tại Việt Nam trong thời gian qua, về cơ cấu tổ chức và hoạt động của hệ thống Tòa án Việt Nam.

Chánh án TATC Czech chia sẻ một số kinh nghiệm chuyên môn mà phía Việt Nam quan tâm. Việc qui định cứng số lượng thẩm phán TATC vào luật chỉ phù hợp với những nước mà luật pháp cho phép Tòa án lựa chọn án xét xử. Tại Czech, số lượng thẩm phán được quyết định căn cứ vào khối lượng công việc. Nếu không có hệ thống thanh lọc yêu cầu khởi kiện, thì không nên hạn chế số lượng thẩm phán. Về phát triển án lệ, tất cả các bản án của TATC Czech được đăng tải công khai trên Internet (từ 2001 đến nay có khoảng 170,000 bản án), nhưng  chỉ lựa chọn những vụ án có ảnh hưởng đến quá trình xét xử trong tương lai, đưa vào tập san án lệ. Một số bản án của Tòa án cấp thấp hơn cũng có thể được lựa chọn làm án lệ. Tại mỗi án lệ, đều có phần viết ngắn gọn giới thiệu về án lệ đó. Về chế độ lương cho thẩm phán, theo luật của Czech,  các loại quan chức được Hiến pháp bảo vệ bao gồm những người lãnh đạo và đại biểu Quốc hội, lãnh đạo Chính phủ và các Bộ trưởng; Chánh án và các thẩm phán. Các thẩm phán được hưởng mức lương gấp 2-3 lần công chức nhà nước tương ứng làm việc trong bộ phận không kinh doanh. Mức lương cơ bản do nhà nước Czech tính trung bình hằng năm. Chánh án TATC được hưởng hệ số 1,75 lần mức lương thẩm phán cao nhất. Chế định lương thẩm phán được ghi nhận công khai, rõ ràng trong luật.

Hội đàm giữa Đoàn công tác của TANDTC Việt Nam và lãnh đạo TATC Séc. 

Hai Chánh án thống nhất việc tăng cường hợp tác giữa hai TATC trong các lĩnh vực công khai hóa bản án, phát triển án lệ, trao đổi thông tin tư pháp và tương trợ tư pháp… Chánh án TANDTC mời Chánh án TATC Czech sang thăm chính thức Việt Nam vào thời điểm thích hợp. Chánh án TATC Czech vui vẻ nhận lời.

*Nhân dịp Hội nghị Ban chấp hành trung ương Hội người Việt Nam tại Czech lần thứ tư, nhiệm kỳ 2016-2019, Chánh án TANDTC đến gặp gỡ, trao đổi và nói chuyện với Hội nghị.

Chủ tịch Hội cho biết sau nhiều năm phấn đấu, Hội thực sự là trung tâm đoàn kết của người Việt Nam tại Czech và đã hội nhập vào đất nước sở tại, được Tổng thống Cộng hòa Czech đánh giá là cộng đồng hội nhập mẫu mực, được công nhận là dân tộc thiểu số thứ 14 tại Czech. Thành phần cộng đồng tương đối thuần nhất, luôn hướng về Tổ quốc, tích cực đóng góp xây dựng quê hương. Nhân dịp kỷ niệm 15 năm ngày thành lập, Hội đã được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng 3. Hội  sẽ tiếp tục phấn đấu để đóng góp nhiều hơn cho Tổ quốc.

Chánh án TANDTC cảm ơn sự đón tiếp tận tình, chu đáo của Hội. Chánh án giới thiệu về tình hình trong nước trong thời gian qua, đồng thời trả lời một số câu hỏi, vướng mắc đặt ra. Năm 2017, Việt Nam đạt nhiều thành tựu trên mọi mặt như phát triển kinh tế, quốc phòng an ninh, đối ngoại, phòng chống tham nhũng, xây dựng nhà nước… Lần đầu tiên trong 15 năm, chúng ta đạt và vượt 13 chỉ tiêu lớn mà Quốc hội đặt ra. Kinh tế phát triển mạnh, an sinh xã hội có những bước tiến vững chắc. Việc tổ chức thành công Hội nghị APEC là một thành tựu lớn trong lĩnh vực đối ngoại. An ninh quốc phòng được giữ vững.

Về vấn đề biển Đông, Chánh án nhấn mạnh về chiến lược, chúng ta luôn khẳng định với toàn dân, với cộng đồng quốc tế chủ quyền của Việt Nam trên biển Đông và đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia là thiêng liêng và bất khả xâm phạm. Tuy nhiên, cần tỉnh táo và khôn khéo để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ một cách thông minh nhất. Trong bối cảnh chúng ta cần hòa bình để xây dựng đất nước, chúng ta có chính nghĩa, được cộng đồng quốc tế ủng hộ và đây là lợi thế để kiên trì các biện pháp ngoại giao, đấu tranh bằng luật pháp quốc tế. Cộng đồng người Việt tại nước ngoài cần tỉnh táo trước những lời lẽ kích động, tích cực đóng góp vào việc bảo vệ chủ quyền Tổ quốc thông qua ngoại giao nhân dân, nghiên cứu khoa học, ý kiến góp ý của chính trị gia, học giả, luật sư…

Trả lời câu hỏi về cuộc chiến đấu chống tham nhũng, Chánh án khẳng định chủ trương mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước trong cuộc chiến đấu chống tham nhũng, thể hiện qua Nghị quyết Trung ương 4, xây dựng Luật phòng chống tham nhũng (sửa đổi). Chánh án thông tin thêm về một số vụ án tham nhũng lớn đã và đang được đưa ra xét xử, khẳng định quyết tâm chính trị của Đảng về phòng, chống tham nhũng đang được hiện thực hóa. Cộng đồng người Việt đặc biệt quan tâm đến kết quả đấu tranh chống tham nhũng thông qua việc xử lý kỷ luật Đảng và xét xử các cán bộ cao cấp, đã bầy tỏ sự tin tưởng mạnh mẽ vào Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, đứng đầu là Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Chánh án giới thiệu những bước tiến mới trong lĩnh vực hợp tác luật pháp và tư pháp giữa hai nước, thông báo kết quả hội đàm với Chánh án TATC Czech, việc đàm phán và ký kết Hiệp định dẫn độ tội phạm và Hiệp định chuyển giao người bị kết án phạt tù. Chánh án khẳng định một trong những mục tiêu hợp tác của Tòa án hai nước là bảo vệ lợi ích hợp pháp của người Việt tại Cộng hòa Czech. Điều này đã tạo nên lòng biết ơn sâu sắc của người Việt vào sự quan tâm của Đảng và Nhà nước. Về vấn đề xử lý các đường dây buôn người, Chánh án khẳng định Chính phủ không thờ ơ với vấn đề này. Hằng năm, chúng ta xử lý hàng chục vụ án, tại nhiều địa phương khác nhau. Chánh án đề nghị nếu phát hiện thông tin về các đường dây buôn bán người, bà con báo cho Đại sứ quán để các cơ quan có thẩm quyền biết và kịp thời xử lý.

Cuối cùng, Chánh án đánh giá cao những thành tựu mà Hội đã đạt được từ trước đến nay, mong muốn Hội đoàn kết, tương thân tương ái, tuân thủ pháp luật Cộng hòa Czech, giữ gìn hình ảnh của cộng đồng, tiếp tục đóng góp cho công cuộc xây dựng đất nước, chú trọng việc giáo dục, đào tạo các thế hệ mai sau, nhất là tiếng Việt, văn hóa, truyền thống và lịch sử nước nhà. 

Biên tập viên